Werknemers- en werkgeversorganisaties zetten vorige week een punt achter het polderoverleg. Hierdoor lijkt het realiseren van een constructieve oplossing voor het probleem op de arbeidsmarkt verder dan ooit. Er is onbegrip voor elkaars standpunten en men wil zich daarin blijkbaar ook niet verdiepen. Ik ben teleurgesteld in de vakbonden en ondernemersorganisatie VNO-NCW dat zij op geen enkele manier willen afstappen van hun standpunten om dichter tot elkaar te komen. ‘Doorpolderen’ was niet het antwoord, maar een punt zetten achter cruciaal overleg ook niet.

Wat ging er mis?

Er worden verschillende vragen gesteld in de media. Waaronder de vraag waarom de vakbonden besloten weg te lopen van de onderhandelingstafel. Grote aandachtspunten zoals het pensioenstelsel, het verkorten van de loondoorbetalingsplicht, de versoepeling van het ontslagrecht en het ogenschijnlijk onoverbrugbare verschil tussen vaste en tijdelijke contracten lagen op tafel. Moeilijke materie met vergaande gevolgen voor beide partijen. Dat het flinke discussies zou opleveren was bekend. Maar dat de stekker er na 14 maanden wordt uitgetrokken vind ik onbegrijpelijk.

Vast of flex

Han Busker van vakbond FNV wil af van de doorgeslagen flexibilisering en wil méér vaste contracten. Maar mkb-ondernemers zijn huiverig. De risico’s van een vast contract zijn té groot, zeggen de werkgeversorganisaties. Op dit moment is de situatie voor kleine bedrijven onhoudbaar wanneer een medewerker zich ziek meldt. Tot 2 jaar loon doorbetalen totdat je de medewerker mag overdragen aan het UWV schrikt veel kleine ondernemers af om personeel in vaste dienst te nemen. Dit is een door ons veelgehoorde reden om te kiezen voor een payrollpartner.

Onbuigzaam

Werkgevers wíllen hun werknemers wel een vast contract bieden maar durven het niet. Hiervoor moeten cruciale punten veranderen, waaronder het versoepelen van het ontslagrecht en het verkorten van loondoorbetaling bij ziekte, zo zegt VNO-NCW. Maar daar beginnen de vakbonden niet aan. Beide partijen behartigen de belangen van hun achterban, hun leden. Maar laten zij nu niet juist hun achterban in de steek door weg te lopen van het gesprek? Naar mijn idee denken beiden te veel in het behoud van rechten en plichten. Ze houden halsstarrig vast aan oude principes die niet passen in een dynamische omgeving zoals de Nederlandse arbeidsmarkt.

De oplossing

In plaats daarvan moeten we denken in oplossingen waarbij de huidige structuren even helemaal worden losgelaten. Dat is in mijn ogen de enige manier om vernieuwend te denken. Hans Biestheuvel van ONL (Ondernemend Nederland) en Mei Li Vos van het Avv (Alternatief Voor Vakbond) deden in juli van dit jaar al een voorzet in de vorm van ‘Sociaal Akkoord 2017’. Ondanks dat dit voorstel omschreven wordt als ‘akkoord’ is het voornamelijk een open uitnodiging aan alle andere betrokkenen om hierop verder te borduren. Een advies aan werkgeversorganisaties, vakbonden én de politiek om een breed draagvlak voor een herziene arbeidsmarkt te creëren.

Het werknemersbedrijf

In 2014 deden wij van Please ook al een voorstel om gehoor te geven aan de problematiek op de arbeidsmarkt. Een voorstel om balans te creëren tussen flex en vast. Verrassend genoeg kan ik nu, 3 jaar na de introductie van ‘het werknemersbedrijf’, constateren dat de problematiek onveranderd is gebleven. Ook na ingrijpen van de politiek. Denk aan de Wet Werk en Zekerheid en de Wet DBA. De onbalans is er echter nog steeds. Ons voorstel van ‘het werknemersbedrijf’ om de arbeidsmark te hervormen is nu actueler dan ooit. Wellicht een mooi moment om Den Haag hier nogmaals op te attenderen.

Hans van de Ven
Algemeen directeur Please